Economische waarde
Monumenten hebben een (meer)waarde voor onze samenleving. Het heeft bijvoorbeeld een gebruikswaarde, versterkt de (culturele) identiteit, heeft een statusverhogende- en marketingwaarde en stimuleert de (sociale) cohesie. Daarnaast is de economische waarde van een monumentaal gebouw van belang.
Een aantal overwegingen is interessant om te betrekken bij de besluitvorming over investeringen:
- Onderzoek (Cultureel erfgoed op waarde geschat) geeft aan dat de waarde van rijksmonumenten of woningen binnen een beschermd dorps- of stadsgezicht over het algemeen hoger zijn. In Zaanstad bleek dat ca. 25% per m2 hoger te zijn. Het opknappen van het monument verhoogt tevens de waarde van woningen in de directe omgeving van een monument.
- De huur van woningen die een rijksmonument zijn of die liggen in beschermd stads- of dorpsgezicht mogen hoger zijn. Rijksmonumenten krijgen in het huurpuntensysteem 50 extra punten. Bij woningen in een rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht geldt een toeslag van 15 % op de maximale huurprijs.
- Uit een onderzoek in Arnhem (Monument en Rendement) bleek dat een investering in een rijksmonument rendement oplevert, in tegenstelling tot een gemeentelijk monument, voornamelijk vanwege de verschillen in fiscale voorzieningen en subsidieregelingen. De prijs van een rijksmonument is sneller gestegen dan van een reguliere woning.
- Het opstellen en regelmatig actualiseren van een businesscase (kosten-baten-analyse) is van groot belang. Het geeft inzicht in de financiële resultaten over de gehele levensduur van het project en beantwoordt de vraag of deze opwegen tegen de initiële investering.
- In ruimtelijke processen en gebiedsontwikkelingen kan de cultuurhistorische waarde van een monument in een milieueffectrapportage of maatschappelijke kostenbatenanalyse worden meegenomen (zie Handreiking cultuurhistorie in m.e.r. en MKBA).
